Monitoring naziemny
Proponowany projekt będzie realizowany na terenie całej, polskiej części Puszczy Białowieskiej w drzewostanach o zróżnicowanym składzie gatunkowym i strukturze. Puszcza Białowieska (PB) jest jednym z największych i najlepiej zachowanych obszarów leśnych na niżu środkowo-wschodniej Europy. Teren ten jest, więc dla naziemnych i zdalnych badań dynamiki drzewostanów obiektem niezwykłej wagi.
W celu realizacji projektu zostanie pobrana reprezentatywna próba umożliwiająca wnioskowanie o dynamice, historii i prognozie rozwoju drzewostanów Puszczy. Wykorzystane zostaną dwa typy powierzchni monitoringowych:
- naziemne powierzchnie do kalibracji wyników analizy danych teledetekcyjnych – powierzchnie będą wybrane subiektywnie – celem jest określenie jakości związku danych teledetekcyjnych i naziemnych,
- naziemne powierzchnie do kalibracji wyników analizy danych teledetekcyjnych, ale pobrane wg reguł statystycznych (obiektywnie) - one pozwalają „rozszerzyć” dane na cały obszar lub wyodrębnione fragmenty.
Zaplanowano przeprowadzenie naziemnych badań na ponad 650 powierzchniach monitoringowych o powierzchni 5 a, w tym:
- Planuje się wykorzystanie 130 stałych powierzchni IBL założonych w latach 1970-2000, gdzie badania powtarzano, co 10-15 lat. Te stałe powierzchnie badawcze IBL reprezentują najważniejsze zbiorowiska leśne oraz drzewostany naturalne, zbliżone do naturalnych oraz w różnym stopniu zagospodarowane – położone na terenie całej Puszczy. W ramach projektu zaplanowano pomiar pozycji drzew na tych powierzchniach oraz pomierzenie precyzyjnie ich środków. Są to powierzchnie wybierane subiektywnie, stąd ich nieregularne położenie na obszarze Puszczy.
- 30 stałych powierzchni próbnych IBL w celu uzupełnienia danych o siedliskach mało reprezentowanych w całości materiału monitoringowego. Są to również powierzchnie IBL, które należy odtworzyć w terenie i poprawnie pomierzyć.
- 160 powierzchni kołowych rozmieszczonych schematycznie w siatce prostokątów. Są to powierzchnie wybrane obiektywnie na terenie Rezerwatu Ścisłego Białowieskiego PN. Niezbędne jest właściwe pomierzenie pozycji środków powierzchni i drzew na powierzchniach gdyż wcześniejsze pomiary wykonane były wykonane przy pomocy mało dokładnego urządzenia GPS.
- Planuje się dodatkowo założenie w terenie około 300 nowych powierzchni monitoringowych. Powierzchnie założone zostaną w regularnej siatce kwadratów i pokryją całą powierzchnię Puszczy (wstępny projekt wszystkich powierzchni przedstawiono na rysunku). W trakcie tego zadania dopracowana zostanie dokładnie metodyka zakładania powierzchni i wartości, jakie muszą być spełnione by losowo wybrana lokalizacja stała się faktycznie powierzchnią monitoringową (np.: odległość od skraju lasu). Niezbędne będzie sprawdzenie w terenie lokalizacji części powierzchni w celu sprawdzenie, jaki jest ich faktyczny status.
Duża liczba stałych powierzchni monitoringowych wynika głównie z następujących przesłanek:
- złożona budowa drzewostanów,
- bardzo urozmaicony skład gatunkowy, silnie zróżnicowana struktura wiekowa, grubościowa drzew,
- mozaika siedlisk, powodującą duże zróżnicowanie przestrzenne lasów.
Powierzchnie te będą służyły, jako punkty odniesienia w stosunku do danych teledetekcyjnych i wykorzystane do ich kalibracji by można przeprowadzić ekstrapolację cech na całą powierzchnię Puszczy. Na rysunku załączonym do tego zadania przedstawiono projekt rozmieszczenia wszystkich powierzchni, jakie zostaną wykorzystane w projekcie. Nieregularny rozkład powierzchni naziemnych będzie gwarantował uchwycenie wszystkich najcenniejszych fragmentów Puszczy, regularny rozkład pozwoli na analizę całego obszaru, ze szczególnym uwzględnieniem części rezerwatowej. Projektowany zasięg przestrzenny powierzchni pozwoli na dokładne analizy całego obszaru, a dodatkowo wprowadzi możliwość porównania wyników monitoringu dla Rezerwatu i innych fragmentów Puszczy.